Command line พื้นฐานในการใช้ Server CentOS Linux
Command line พื้นฐานในการใช้ Server CentOS Linux
การใช้ Command Line บนเซิร์ฟเวอร์ CentOS Linux เป็นพื้นฐานที่สำคัญสำหรับการจัดการเซิร์ฟเวอร์ คุณสามารถใช้คำสั่งเพื่อควบคุมระบบ ตรวจสอบสถานะ และจัดการการใช้งานต่างๆ ของเซิร์ฟเวอร์ ต่อไปนี้คือคำสั่งพื้นฐานที่ใช้บ่อยในการทำงานบนเซิร์ฟเวอร์ CentOS:
1. คำสั่งพื้นฐานในการจัดการไฟล์และไดเรกทอรี
ls- แสดงรายการไฟล์และโฟลเดอร์ในไดเรกทอรีปัจจุบัน:
ls ls -l # แสดงรายการแบบละเอียด ls -a # แสดงไฟล์ที่ซ่อนอยู่
cd- เปลี่ยนไดเรกทอรี:
cd /path/to/directory # ไปยังไดเรกทอรีที่ต้องการ cd ~ # กลับไปที่ home directory cd .. # ย้อนกลับไปไดเรกทอรีก่อนหน้า
pwd- แสดง path ของไดเรกทอรีปัจจุบัน:
pwd
cp- คัดลอกไฟล์หรือโฟลเดอร์:
cp file1 file2 # คัดลอก file1 ไปเป็น file2 cp -r /dir1 /dir2 # คัดลอกทั้งโฟลเดอร์ dir1 ไปยัง dir2
mv- ย้ายหรือเปลี่ยนชื่อไฟล์/โฟลเดอร์:
mv oldname newname # เปลี่ยนชื่อไฟล์หรือโฟลเดอร์ mv file1 /path/to/destination # ย้ายไฟล์ไปยังปลายทางที่ระบุ
rm- ลบไฟล์หรือโฟลเดอร์:
rm file # ลบไฟล์ rm -r directory # ลบไดเรกทอรีพร้อมเนื้อหา (recursive) rm -rf /directory # ลบแบบไม่ถามยืนยัน
mkdir- สร้างโฟลเดอร์:
mkdir /path/to/new_directory # สร้างโฟลเดอร์ใหม่
touch- สร้างไฟล์เปล่าหรืออัปเดตเวลาการเข้าถึงของไฟล์:
touch filename # สร้างไฟล์ใหม่หากไม่มีอยู่แล้ว
2. คำสั่งจัดการผู้ใช้และสิทธิ์
useradd- เพิ่มผู้ใช้ใหม่:
useradd username
passwd- ตั้งค่าหรือเปลี่ยนรหัสผ่าน:
passwd username
usermod- ปรับเปลี่ยนสิทธิ์ผู้ใช้:
usermod -aG groupname username # เพิ่มผู้ใช้เข้ากลุ่ม
chmod- เปลี่ยนสิทธิ์ในการเข้าถึงไฟล์/โฟลเดอร์:
chmod 755 filename # ตั้งสิทธิ์ read, write, execute ให้กับผู้ใช้ chmod 644 filename # ตั้งสิทธิ์ read, write สำหรับผู้ใช้ และ read สำหรับผู้อื่น
chown- เปลี่ยนเจ้าของไฟล์/โฟลเดอร์:
chown username:groupname file # เปลี่ยนเจ้าของและกลุ่มของไฟล์
3. คำสั่งจัดการระบบและบริการ
systemctl- จัดการบริการบนระบบ (CentOS 7 ขึ้นไป):
systemctl start service_name # เริ่มบริการ systemctl stop service_name # หยุดบริการ systemctl restart service_name # รีสตาร์ทบริการ systemctl status service_name # ตรวจสอบสถานะบริการ systemctl enable service_name # เปิดบริการเมื่อบูตเครื่อง systemctl disable service_name # ปิดบริการเมื่อบูตเครื่อง
yum- จัดการแพ็กเกจบน CentOS:
yum install package_name # ติดตั้งแพ็กเกจ yum update # อัปเดตทุกแพ็กเกจในระบบ yum remove package_name # ลบแพ็กเกจออกจากระบบ
top- ตรวจสอบการทำงานของระบบแบบเรียลไทม์:
top # แสดงการใช้งาน CPU, RAM, และโปรเซสอื่นๆ
ps- แสดงโปรเซสที่ทำงานอยู่:
ps aux # แสดงรายการโปรเซสทั้งหมดในระบบ
kill- หยุดโปรเซสที่ทำงาน:
kill process_id # หยุดโปรเซสตามหมายเลข kill -9 process_id # หยุดโปรเซสทันที
df- แสดงพื้นที่ดิสก์ที่ถูกใช้งาน:
df -h # แสดงพื้นที่ดิสก์ในรูปแบบที่อ่านง่าย
du- ตรวจสอบขนาดไฟล์หรือไดเรกทอรี:
du -h /path/to/directory # แสดงขนาดของไดเรกทอรีในรูปแบบที่อ่านง่าย
4. คำสั่งเครือข่าย
ip- ตรวจสอบการตั้งค่าเครือข่าย:
ip addr # แสดงที่อยู่ IP ของระบบ
ping- ทดสอบการเชื่อมต่อกับเซิร์ฟเวอร์อื่น:
ping google.com # ทดสอบการเชื่อมต่อกับเว็บไซต์ Google
netstat- ตรวจสอบการเชื่อมต่อเครือข่าย:
netstat -tuln # แสดงสถานะพอร์ตที่เปิดอยู่ในระบบ
scp- คัดลอกไฟล์ระหว่างเครื่องในเครือข่าย:
scp file user@remote:/path/to/destination # คัดลอกไฟล์ไปยังเซิร์ฟเวอร์อื่น
5. คำสั่งการบีบอัดและแตกไฟล์
tar- บีบอัดและแตกไฟล์ .tar หรือ .tar.gz:
tar -cvf archive.tar /path/to/directory # สร้างไฟล์ tar tar -xvf archive.tar # แตกไฟล์ tar tar -czvf archive.tar.gz /path/to/directory # บีบอัดเป็นไฟล์ tar.gz tar -xzvf archive.tar.gz # แตกไฟล์ tar.gz
zip/unzip- บีบอัดและแตกไฟล์ .zip:
zip -r archive.zip /path/to/directory # บีบอัดเป็นไฟล์ zip unzip archive.zip # แตกไฟล์ zip
สรุป
การใช้ Command Line บนเซิร์ฟเวอร์ CentOS เป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการจัดการและตรวจสอบเซิร์ฟเวอร์ คำสั่งเหล่านี้เป็นพื้นฐานในการทำงานทั่วไปและสามารถนำไปปรับใช้ในการดูแลระบบได้อย่างดี